Από τα Φάρασα της Καππαδοκίας: Βαθυλάκκος Κοζάνης, Ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία

Ο Βαθύλακκος Κοζάνης με την σημερινή του μορφή είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος οικισμός του δήμου Σερβίων Βελβεντού. Υπήρξε πάντοτε Κεφαλοχώρι χτισμένο ανάμεσα σε δυο πόλεις ( Κοζάνης και Σέρβια ) και τον διασχίζει κεντρικός δρόμος ( εθνική οδός Λαρίσης ). Ο πληθυσμός του ανέρχεται σήμερα στα 615 άτομα ( απογραφή 2011 ) και ανήκει στα προσφυγικά χωριά της περιοχής με πληθυσμό από την Μικρά Ασία ( Καππαδοκία, Δυτικό Πόντο, Προύσα ).

Ιστορικά στοιχεία :

Βαθύλακκος δεκαετία του 40'

Ο Βαθύλακκος είναι αποτέλεσμα συνένωσης δύο μουσουλμανικών οικισμών, του Γιονουσλού και του Κετσιλέρ. Οι πρώτοι πρόσφυγες που καταφθάνουν είναι Θρακιώτες από την Ανατολική Ρωμυλία το 1922 με την Μικρασιατική Καταστροφή. Οι ίδιοι συνυπάρχουν με τους Μουσουλμάνους κατοίκους και θα φύγουν μαζικά δυο χρόνια αργότερα. Την ίδια χρονιά υπογράφεται η συνθήκη της Λωζάνης ( 24/07/1923 ) και σιγά σιγά καταφθάνουν πρόσφυγες από την Μικρά Ασία με τους μουσουλμάνους κατοίκους να παίρνουν παράλληλα τον δρόμο της ξενιτιάς.. Οι δύο οικισμοί αν και χωροταξικά είναι ενωμένοι αποτελούν ξέχωρες κοινότητες την περίοδο εκείνη. Ερχόμενοι εδώ, οι πρόσφυγες από τον Δυτικό Πόντο (χωριά Τάζλου και Φερίζντα Αμάσειας) εγκαθίστανται κυρίως στον οικισμό Γιονουσλού μαζί με τους πρόσφυγες από την Συγή Προύσης (πίνακας 1).

Πίνακας 1

ενώ στον οικισμό Κετσιλέρ εγκαθίστανται οι Πρόσφυγες από τα Φάρασα της Καππαδοκίας κυρίως από το χωριό Τσουχούρι (πίνακας 2).

Πίνακας 2

Οι νέοι πλέον κάτοικοι, αναγκάζονται να κατοικίσουν προσωρινά στα σπίτια των μουσουλμάνων πρώην κατοίκων. Βρίσκουν εδώ δύο Τζαμιά στον οικισμό Κετσιλέρ και ένα στον οικισμό Γιονουσλού.

απομεινάρι τουρκικού σπιτιού

Επίσης, ένα κτίριο χτισμένο από Γάλλους στρατιώτες το οποίο λειτουργούσε ως Νοσοκομείο την περίοδο του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και το οποίο στην συνέχεια θα γίνει σχολείο για τις ανάγκες των προσφύγων μέχρι και την περίοδο που θα καταστραφεί από πυρκαγιά ( δεκαετία του 40'). Ο οικισμός Γιονουσλού μετονομάζεται σε ''Νέα Συγή'' (Δ/σμα 19-7-1928, ΦΕΚ. 156/1928) και ο οικισμός Κετσιλέρ σε Βαθύλακος (Δ/σμα 19-7-1928, ΦΕΚ 156/1928). Μαζί με τους Πρόσφυγες καταφθάνουν και δύο Κληρικοί από τα Φάρασα της Καππαδοκίας, ο Ιερέας Αναστάσιος Κωνσταντινίδης ο οποίος τοποθετείται στον Οικισμό ''Νέα Συγή'' και ο Ιερέας Λάζαρος Ποτηριάδης ο οποίος τοποθετείται στον Οικισμό Κετσιλέρ. Το 1930 ( 31-3-1930, ΦΕΚ 94/1930 ) γίνεται η συνένωση του συνοικισμού Νέας Συγής με την κοινότητα Βαθυλάκκου και η ονομασία παραμένει Βαθύλακκος μέχρι και σήμερα. Η ονομασία προέρχεται από την μετάφραση της λέξης Τσουχούρι, τόπος καταγωγής των προσφύγων από τα Φάρασα της Καππαδοκίας.

ο αρχικός Ναός του Βαθυλάκκου

Τα χρόνια εκείνα θα χτιστεί ο Μητροπολιτικός Ναός του Βαθυλάκκου αφιερωμένος στους Ταξιάρχες ο οποίος θα γκρεμιστεί μετέπειτα και στην θέση του θα χτιστεί ο νέος Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών, την δεκαετία του 70,' ο οποίος υπάρχει μέχρι σήμερα. Ο Ναός από την δεκαετία του 1960 θα φιλοξενήσει την Ιερά εικόνα του Ταξιάρχη, ερχόμενη από τον ομώνυμο Ναό της Συγής Προύσης.

κεντρική βρύση

Στο κέντρο του χωριού θα χτιστεί βρύση με την πινακίδα να αναγράφει ''εποικισμός 1925'' η οποία δυστυχώς και καταστράφηκε αργότερα. Την ίδια περίοδο θα χτιστεί από τους πρόσφυγες και το εξωκλήσι αφιερωμένο στον προφήτη Ηλία το οποίο μετέπειτα περιήλθε στην δικαιοδοσία του στρατοπέδου. Αξίζει να σημειωθεί πως μαζί με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες ήρθε και μια οικογένεια εύπορων Αρμενίων η οποία διατηρούσε τον Μύλο του χωριού και μια έπαυλη μέχρι και την δεκαετία του 50' όπου και μετεγκαταστάθηκε. Στον Βαθύλακκο υπήρχαν και δύο γέφυρες από την περίοδο της οθωμανικής αυτοκρατορίας όπου η μια υπάρχει μέχρι και σήμερα και ενώνει το χωριό με τους δυτικούς οικισμούς (Αμυγδαλιά, Ανατολή, Σπάρτο κ.α) αλλά και με τον νεοσύστατο Ιερό Ναό της Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου.